RELACJA 

O Sadkach w Kcyni. Fascynująca historia niewielkich miejscowości. 28 stycznia br. naszym gościem był archeolog pan Robert Grochowski. Bezpośrednim pretekstem do zaproszenia pana Grochowskiego na wykład w ramach "Ciekawości świata" były informacje o pracach prowadzonych w Sadkach. Chcieliśmy się dowiedzieć, co udało mu się ustalić, co odkryć.

Nasz gość, jak sam przyznał, nie znał Sadek. Kojarzył je jako kolejną miejscowość na trasie nr 10.

Gdy we wrześniu 2024 r. rozpoczął tam prace archeologiczne na zlecenie miejscowego proboszcza parafii pw. św. Mikołaja dostał za zadanie ustalenie, jaki jest powód zawilgocenia ścian w kościele. Archeolog opowiedział nam o zasadach pracy w tym zakresie - do jakiej głębokości wykonuje się wykopy, o tym, czym jest stopa fundamentowa muru, dlaczego cegła zaczyna się od ok. 40 cm powyżej poziomu gruntu, co to są mury przewiązane. Prelegent opowiedział także o tym, gdzie znajdował się pierwotny kościół w Sadkach, który, używając slangu archeologów, "wyszedł" w miejscu wieży dzwonniczej. Osobne miejsce w przygotowanej na dzisiejsze spotkanie prezentacji prelegent poświęcił osobie Józefa Bonawentury Garczyńskiego, którego kryptę odkryto przez przypadek. Z zaangażowaniem miejscowej ludności oraz gości z Bydgoszczy oczyszczono kryptę i obecnie toczą się przygotowania do ponownego godnego pochówku majora. Robert Grochowski przybliżył nam biografię i zasługi majora Garczyńskiego, jednego ze 160 podchorążych, którzy w Noc Listopadową 1830 r. wzniecili bunt przeciwko carowi. O dziwo w jego życiorysie pojawił się wątek kcyński, czy raczej podkcyński - Józef Bonawentura Garczyński był właścicielem majątku w Mechnaczu.

Wkrótce na naszym kanale Youtube pojawi się filmowa relacja z prelekcji. Serdecznie dziękuję za liczne przybycie słuchaczy "Ciekawości świata", szczególnie naszym gościom z Sadek i okolic.

Tekst i zdjęcia: Justyna Makarewicz/Dźwiękowe Archiwum Kcyni 

ZAPOWIEDŹ 

Zapraszamy serdecznie na pierwszą w tym roku "Ciekawość świata". Poświęcimy ją zagadnieniom związanym z historią

nieodległych od Kcyni Sadek. Naszym gościem będzie archeolog Robert Grochowski. (na zdjęciu) 

Oto jak nasz prelegent zapowiada swój wykład: 

Sadki. Niepozorna wieś na zachodnim krańcu województwa kujawsko-pomorskiego, przy trasie krajowej 10 z Bydgoszczy do Piły. Niby nic znaczącego; miejscowość jakich dziesiątki i setki w naszym regionie. Jest jednak zgoła inaczej … Sadki i najbliższa okolica skrywają bowiem fascynującą, a jakże mało znaną wielką historię, przeplataną blaskiem najwyższej klasy obiektów architektury świeckiej i sakralnej. Jednym z takich klejnotów jest kościół parafialny pw. św. Wojciecha w Sadkach. W swej obecnej odsłonie późnobarokowy, wzniesiony staraniem księdza proboszcza Wawrzyńca Brzezińskiego w latach 1748-1767, a ufundowany przez hrabiego Wojciecha Bnińskiego z pobliskiego Samostrzela. Opowiemy o procesie budowy świątyni, której szczegółowy opis szczęśliwym trafem zachowany został w kronice parafialnej (co jest już swoistym ewenementem w skali Polski), o dalszym przebudowanych i stanie współczesnym. Zajrzymy do podziemi, gdzie w krypcie spoczywają doczesne szczątki fundatorów i darczyńców kościoła z rodu Bnińskich. Przy dźwiękach Warszawianki poznamy zawiłe koleje życia wielkiego Polaka, bohatera Powstania Listopadowego 1830 r. i Powstania Wielkopolskiego 1848 r., kawalera Złotego Krzyża Orderu Virtuti Militari z 1831 r. - majora Józefa Bonawentury Garczyńskiego - którego grób, znajdujący się przy prezbiterium kościoła w Sadkach, otwarto w grudniu 2024 r. Na koniec uchylimy rąbka tajemnicy o prowadzonych obecnie przy kościele badaniach archeologiczno – ekshumacyjnych.

Spotkanie odbędzie się 28 stycznia 2025 r. o g. 17.30 w sali nr 1 Urzędu Miejskiego w Kcyni. Serdecznie zapraszamy. Warto być ciekawym świata!

fot. na okładce: Maciej Kulesza