RELACJA ZE SPOTKANIA
Historyk Marcin Lisiecki (na zdjęciu) w dniu 17 czerwca br. przybliżył biografię Stanisława Twardowskiego. Spotkanie miało na celu podzielenie się dylematami badawczymi, które pojawiają się, gdy zaczyna się analizować życie i działalność rolnika z Oleszna. Tytuł spotkania brzmiał: Stanisław Twardowski - bohater czy zdrajca?
To uczestnicy spotkań z cyklu "Ciekawość świata" zgłosili zapotrzebowanie na taki temat - zainteresowało ich życie Stanisława Twardowskiego i chcieli się więcej o nim dowiedzieć.
W przygotowanej prezentacji pan Lisiecki podzielił się unikalnymi materiałami, do których uzyskał dostęp w Instytucie Pamięci Narodowej w Bydgoszczy, wnosząc nowe szczegóły do dotychczas posiadanej przez mieszkańców wiedzy. Zobaczyliśmy m.in. fotografie "bandy Twardowskiego", czyli tych rolników, którzy razem z nim współpracowali. W spotkaniu uczestniczyły osoby z terenu, na którym działał Stanisław Twardowski, jego byli sąsiedzi, mieszkańcy gminy Kcynia, Gołańcz i Wągrowiec.
Historyk wskazywał na trudności, jaki pojawiają się przy próbie oceny działań Stanisława Twardowskiego. Twardowski był postrzegany w sposób bardzo skrajny. Opowiadał o spotkaniach z mieszkańcami miejscowości, w których działał Twardowski, którzy oceniali jego działalność jednoznacznie negatywnie, nazywając go "bandytą". Twardowski po wojnie był przeciwnikiem zakładanych spółdzielni produkcyjnych. Jak podkreślał w swojej wypowiedzi Zbigniew Grabowski, badacz historii Wapna i okolic, zajmujący się historią lokalną, "Twardowski zaburzał spokój".
Marcin Lisiecki wskazywał, że w tym obszarze niezbędne są dalsze prace badawcze, utrudnione faktem, że wielu bezpośrednich świadków wydarzeń (choćby obławy na Twardowskiego, jaka miała miejsce w grudniu 1952 roku w Łankowicach) nie ma już wśród żywych. Przedstawił okoliczności zatrzymania Twardowskiego w miejscowości Kujawki, które to aresztowanie odbyło się przy udziale mieszkańców.
Marcin Lisiecki wskazywał na te szczegóły z biografii Twardowskiego (wychowywanie się bez ojca, dezercja z armii), które mogły mieć wpływ na ukształtowanie jego charakteru i mogłyby w pewnym stopniu tłumaczyć późniejsze decyzje i zachowania. Twardowski przyszedł na świat 16.10.1901 r. w Łeknie. Ojciec wyemigrował do USA i wszystko wskazuje na to, że nie utrzymywał kontaktu z rodziną. Stanisław Twardowski najmował się do pracy u innych gospodarzy, w ten sposób nawiązując kontakty, które przydały mu się w późniejszej działalności. Po tym, jak 28 grudnia 1952 roku został ujęty w Kujawkach, po procesie został skazany na śmierć w dniu 14 listopada 1953 r. Nie skorzystano z prawa łaski.
Tekst: Justyna Makarewicz/Dźwiękowe Archiwum Kcyni
Zdjęcia: D. Reiwer, J. Makarewicz
ZAPOWIEDŹ
Zapraszamy na ostatnią przed wakacjami "Ciekawość świata".
Zaradny gospodarz.
Samotnie walczący z okupantem hitlerowskim na pograniczu powiatów szubińskiego i wągrowieckiego.
Dobry sąsiad.
Przeciwnik zakładania spółdzielni produkcyjnych.
Poszukiwany przez UB.
Zatrzymany, aresztowany przez organy bezpieki.
Osądzony, skazany, stracony.
Zrehabilitowany po latach.
Zapraszamy w imieniu Prelegenta i Organizatorów do Urzędu Miejskiego w Kcyni w dniu 17 czerwca (poniedziałek) o g. 17.30. Wstęp jak zawsze bezpłatny.
Cykl "Ciekawość świata" organizowany jest w Urzędzie Miejskim w Kcyni od października 2013 roku. Do tej pory odbyło się ponad 140 spotkań, na których gościliśmy pisarzy, podróżników, popularyzatorów historii i działaczy społecznych. W spotkaniach uczestniczą ciekawi świata z terenu gminy Kcynia i sąsiednich gmin. Cykl "Ciekawość świata" odbywa się w Urzędzie Miejskim w Kcyni i finansowany jest z budżetu Gminy Kcynia.
Osoby, którym bliska jest historia lokalna, które ciekawe są świata i otaczającej nas rzeczywistości zapraszamy do udziału w spotkaniu. Warto być ciekawym świata!
Tekst: Justyna Makarewicz/Dźwiękowe Archiwum Kcyni
