„Gdybyśmy przestali o nich myśleć, doprowadzilibyśmy ich zagładę do końca i zostaliby ostatecznie unicestwieni. Martwi zależą całkowicie od naszej wierności… (…) przeszłość upomina się o nasze współczucie i wdzięczność”
- Vladimir Jankélévitch, francuski filozof żydowskiego pochodzenia, którego rodzina uciekła przed pogromami z Odessy (cyt. za: wpisem o. Macieja Biskupa OP zamieszczonym w dniu 27.01.2025 r. na portalu społecznościowym Facebook)
W dniu dzisiejszym (27.01.2025) mija 80. lat od wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau. W godzinach popołudniowych żołnierze Armii Czerwonej wkroczyli do obozu, zastając w barakach około 7 tysięcy wycieńczonych ludzi. Żołnierze najprawdopodobniej nie zdawali sobie sprawy z istnienia olbrzymiego kompleksu obozowego: Auschwitz I i Auschwitz II, na mapach, którymi się posługiwali, mieli zaznaczone tylko "baraki" niewiadomego przeznaczenia. W dniach poprzedzających wyzwolenie Niemcy zacierali ślady swoich zbrodni: palili dokumenty, niszczyli dowody, wywozili zrabowane więźniom przedmioty. W miarę zbliżania się wojsk sowieckich działania Niemców miały w sobie coraz więcej pośpiechu i chaosu. Wreszcie wypędzili kolumny więźniów w morderczym marszu śmierci, po drodze zabijając rannych i słabych.
Przypomnę nazwiska i imiona Kcynian - więźniów obozów koncentracyjnych i zagłady.
Jesteśmy im winni pamięć.
Tego dnia pamiętamy o wszystkich ofiarach obozów koncentracyjnych, także o mieszkańcach Kcyni i okolic, którzy zakończyli swoje życie zamęczeni przez Niemców, w nieludzkich warunkach.
Wśród nich byli więźniowie:
- obozu w Mauthausen-Gusen: Wojciech Batog, Ludwik Błażejewski, Maksymilian Bukiewicz, Szczepan Kozłowski, Władysław Nowacki, Stanisław Sikorski
- obozu w Gross-Rosen: Adolf Zebrzydowski
- obozu w Auschwitz-Birkenau: Henryk Dykier
- obozu koncentracyjnego w Dachau: Czesław Poczekaj, Marian Kawczyński (zginął na zamku Hartheim w Austrii), Franciszek Kemnitz
- obozu karno-śledczego w Żabikowie: Tadeusz Bolewski, Józef Kmiotek, Wiktor Zebrzydowski
- obozu w Neuengamme: Marcin Olszak
Cześć Ich pamięci! Link do galerii Więźniowie obozów koncentracyjnych i zagłady - kliknij TUTAJ.
W dniu 27. stycznia na całym świecie obchodzony jest także Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Zagładu (The International Holocaust Memorial Day). Stąd - przypominana w postaci galerii pod tym artykułem - galeria osób, które zostały zamordowane dlatego, że były Żydami, a których biografie, czy to miejscem zamieszkania, czy też z urodzenia, związała ich z naszym miastem.
Justyna Makarewicz
Fot. na okładce: Justyna Makarewicz (wrzesień 2023 r.)
