16 - 09 - 2024
85. rocznica spalenia synagogi
85. lat temu Niemcy spalili kcyńską synagogę
W nocy z 16 na 17 września 1939 r. Niemcy podpalili kcyńską synagogę. Jak piękny to był budynek, świadczy fotografia, udostępniona przez kolekcjonera pana Zbigniewa Prusaka.
Tak opisywał go Cezar Aronsfeld, Żyd urodzony w Kcyni, w swoim artykule zatytułowanym "Sentymentalna podróż":
Drugie miejsce, które chciałem zobaczyć, to teren, gdzie znajdowała się synagoga, zwana przez nas Tempel. Duży, okazały budynek swoją nazwą sugerował, że jest repliką znanej synagogi Tempel w Jerozolimie. Kiedy o tym myślałem, przypomniał mi się wiersz Wordswortha napisany po tym, jak odwiedził w Nadrenii skromną żydowską rodzinę:
To pozwala tej grupie obszarpańców
Rzucać wokół doliny blask
Palestyny, dawnej chwały
i dumnej Jerozolimy!
Wiedziałem już, że Tempel została zniszczona przez Niemców we wrześniu 1939 r., a straszne szczegóły tego zdarzenia zostały opisane w polskiej broszurze dotyczącej Kcyni [tj. Jankowski Jan, Swastyka nad Szubinem. Pamiętnik nauczyciela - dopisek JM]
Jan Jankowski:, op.cit., s. 29: W nocy z 16 na 17 września spalono kcyńską bóżnicę, a 17 września rano (była to niedziela) zwołano wszystkich Żydów na rynek, zarzucając im dokonanie podpalenia.
Więcej materiałów archiwalnych dotyczących kcyńskiej synagogi znajdziecie Państwo na www Dźwiękowego Archiwum Kcyni w dziale Nagrania i Galeria oraz w dziale Artykuły.
Na okładce: Kcyńska synagoga. Fragment pocztówki. Z archiwum Zbigniewa Prusaka
Galeria
