29 - 07 - 2024
Spacer Kcyńskie ślady w Powstaniu Warszawskim
RELACJA
W trakcie spaceru poznaliśmy biografie osób związanych z Kcynią, które uczestniczyły w Powstaniu Warszawskim lub przebywały w Warszawie w czasie jego trwania, a byli to: Henryk Kozłowski, Józef Wiza, Jan Czochralski. Dowiedzieliśmy się też, jakie były powojenne losy żołnierzy AK, którzy walczyli w powstaniu. W trakcie opowieści prowadząca spacer Justyna Makarewicz odtwarzała dźwiękowy zapis wspomnień osób, które bezpośrednio pamiętały te sierpniowe dni, m. in. Antoniego Twarduchowskiego. Wspomnienia można wysłuchać w dziale Nagrania. 
W słowie wprowadzenia Justyna Makarewicz przybliżyła okoliczności, które mogły wskazywać na rychłe zakończenie II wojny światowej, a które w istocie wprowadziły w błąd przywódców Powstania Warszawskiego: widok wojsk niemieckich ewakuujących się z Warszawy, pogłoski o zbliżającej się armii sowieckiej. Na nieszczęście Polaków, jak wskazuje Aleksandra Richie, autorka książki Warszawa 1944. Tragiczne powstanie:  Niestety, Polacy oczekujący w Warszawie na rozwój sytuacji wzięli odległe odgłosy [tj. atak Niemców na Radzymin - JM] za oznakę tryumfu Armii Czerwonej. Nie mając bezpośredniego kontaktu z Sowietami, mogli jedynie zgadywać, co się dzieje i popełnili błąd. Dowódca Warszawskiego Okręgu AK, pułkownik Monter, przybył na spotkanie 31 lipca 1944 roku o godz. 17.00 z mylną informacją, że Sowieci "są na Pradze", i twierdził, że odkładanie wybuchu powstania będzie katastrofą. 
1. Historia Henryka Kozłowskiego (pod kamienicą Kozłowskich)

- miał 19 lat, gdy wybuchła wojna

- to były najlepsze lata życia, jak sam wspominał

- dlaczego musiał wyjeżdżać z Kcyni?

- fragment nagrania dźwiękowego - o Powstaniu Warszawskim – na stronie www Dźwiękowego Archiwum Kcyni

- historia udziału Henryka Kozłowskiego w Powstaniu – jak to się stało, że znalazł się w Warszawie?

- godzina W – gdzie go zastała?

- wyjście z powstania

- czas po wojnie – wyrok śmierci za przynależność do AK – tragiczne losy powstańców

2.  Historia dr. Józefa Wizy – na podstawie materiałów udostępnionych przez rodzinę

(pod tablicą pamiątkową zamontowaną na elewacji Apteki Pod Orłem)

- lekarz urodzony w Kcyni w 1905 roku,

- rodzina wkrótce wyprowadziła się do Gniezna,

- świetnie zapowiadająca się kariera naukowa,

- współtwórca terminu „Szare Szeregi”, pseudonim w konspiracji: "Siwy Sęp"

- działalność w harcerstwie,

- działalność antyhitlerowska w Poznaniu, wyjazd do Warszawy - po akcji pod Arsenałem zajął się Jankiem Bytnarem "Rudym", torturowanym przez Gestapo,

- godzina "W", działalność w czasie powstania warszawskiego – punkt ratowniczo-sanitarny

- wyjście z powstania razem z ludnością cywilną. 

3. Historia prof. Jana Czochralskiego - książka Pawła E. Tomaszewskiego Powrót i zamieszczone w niej zdjęcie (pasaż po kościele ewangelickim). 

Profesor Czochralski na terenie Politechniki, uczestniczy w pogrzebie. Osoba zmarła pochowana została na terenie kampusu Politechniki w sierpniu 1944 r. Do załączonego zdjęcia autor książki profesor Paweł Tomaszewski dołączył także mapę z lokalizacją grobu. Profesor Czochralski współpracował z Armią Krajową.

Na koniec spaceru wykonaliśmy pamiątkową fotografię.

Tekst i fot. Justyna Makarewicz/Dźwiękowe Archiwum Kcyni 


ZAPOWIEDŹ
W tym roku mija 80. lat od wybuchu Powstania Warszawskiego. Dźwiękowe Archiwum Kcyni włącza się w obchody, organizując w dniu 6 sierpnia br. Spacer z historią.
W czasie spaceru:
- poznasz biografie osób związanych z Kcynią - Powstańców Warszawskich i wysłuchasz wspomnień Henryka Kozłowskiego
- dowiesz się o ich udziale w Powstaniu, zobaczysz unikalne dokumenty
- poznasz powojenne losy uczestników Powstania
- sposoby popularyzacji wiedzy o Powstaniu i Powstańcach - jak skutecznie edukować? jak to robi Muzeum Powstania Warszawskiego? najciekawsze akcje
Zbiórka o g. 18 na kcyńskim Rynku.
Czas trwania - ok. 2 godzin
W razie niesprzyjających warunków atmosferycznych organizator zastrzega sobie prawo do odwołania spaceru i zmiany terminu wydarzenia. 
Tekst: Justyna Makarewicz / Dźwiękowe Archiwum Kcyni 
Poprzednia
Powrót do listy aktualności
Następna